این روزها نقش تکنولوژی و فناوری‌های نو در عرصه‌ها و ابعاد مختلف زندگی بشر، بسیار برجسته و پررنگ شده و شما می‌توانید حضور ابزارهای نوین و تکنولوژی‌های هوشمند و پیشرفته را در ابعاد مختلف زندگی احساس کنید. یکی از مهمترین عرصه‌هایی که تکنولوژی به آن وارد شده و تحولات وسیعی را در آن ایجاد کرده، عرضه آموزش و یادگیری بوده و یکی از اصلی‌ترین ابزارهای مورد استفاده در این حوزه، ویدئو پروژکتور کلاسی و یا آموزشی است.
در حقیقت استفاده از پروژکتور در تدریس، چند سالی است که فراگیر شده و از این تجهیزات به منظور یادگیری بهتر و بیشتر مطالب و متون درسی در مدارس و محیط‌های آموزشی استفاده‌های زیادی به عمل می‌آید. دلیل اصلی محبوب بودن این تجهیزات در امور آموزشی و کاربردها و مصارف گوناگون آنها مزایای استفاده از ویدئو پروژکتور کلاسی و یا آموزشی است.
در این مقاله به چند نمونه از مهمترین این مزایا اشاره کرده و نقش پروژکتور در آموزش را توضیح خواهیم داد. پس اگر شما هم به دنبال تجهیز کلاس و یا محیط آموزشی مورد نظر خود هستید و می‌خواهید مناسب‌ترین و به‌روزترین ابزارهای آموزشی را انتخاب و خریداری کرده و آموزش کار با دیتا در مدرسه را بیاموزید با ما همراه باشید.
مزایای استفاده از ویدئو پروژکتور آموزشی
کمک به یادگیری تعاملی
یکی از مهمترین مزایای تدریس با ویدئو پروژکتور این است که وجود این تجهیزات و استفاده از آنها راهکاری بسیار مناسب و ایده آل برای کمک به یادگیری تعاملی است. معلمان می‌توانند تمامی مطالب و محتواهای مد نظر خود را با استفاده از یک دیتا پروژکتور آموزشی بر روی پرده نمایش ویدئو پروژکتور و یا برد هوشمند به نمایش درآورده و به دانش آموزان خود کمک کنند تا وارد جهان دیجیتالی شوند و به تجارب خود اضافه کنند. پس با استفاده از این تجهیزات دیگر نیازی به کاربرد روش‌های سنتی و قدیمی در حوزه آموزش و تدریس نخواهید داشت. مثلاً نیازی به استفاده از یک ماکت کره زمین برای درس جغرافیا و توضیح نقشه‌ها و مکان‌های جغرافیایی ندارید.
چراکه می‌توانید به راحتی به دنیای اینترنت و وب وارد شوید و بهترین نقشه‌ها و متون جغرافیایی را با استفاده از یک دیتا پروژکتور کلاسی به نمایش درآورده و مقابل نگاه دانش آموزان خود قرار دهید. از سوی دیگر این امکان را دارید که روابطی دو طرفه میان خود و دانش آموزان به وجود آورده و به پرسش و پاسخ اقدام کنید. همان‌طور که می‌دانید ایجاد تعامل و ارتباط دو طرفه میان معلم و دانش آموزان از جمله راهکارهای نوین آموزشی بوده که به یادگیری بیشتر مطالب و سهولت فراگیری آنها کمک می‌کند و ویدئو پروژکتور کلاسی یکی از بهترین تجهیزات آموزشی برای ایجاد این ارتباط است.
تنوع محتواها و روش‌های آموزشی
طی سالیان گذشته بیشتر معلمان تنها از تخته سیاه و یا وسایل و ابزارهای محدودی استفاده کرده‌اند تا اطلاعات آموزشی را به دانش آموزان انتقال دهند. در صورتی که با استفاده از یک ویدئو پروژکتور کلاسی این امکان را به دست می‌آورند که انواع متنوعی از محتواها از قبیل ویدئوهای آموزشی، اسلاید، نمودار، نقشه و ... را در کلاس درس به نمایش درآورند. در این صورت دانش آموزان نیز به راحتی قادر به فهم عمیق مطالب و متون درسی خواهند بود و از سوی دیگر می‌توانند به تمامی سوالات و ابهامات ایجاد شده در ذهن خود پاسخ مناسبی ارائه دهند. به ویژه که می‌توانید این تجهیزات را به اینترنت و یا صفحات وب متصل کرده و با استفاده از آن به هر نقطه‌ای که تمایل دارید سفر کنید.
در حقیقت و با کمک این تجهیزات دیگر نیازی نیست که معلمان در مقابل دانش آموزان در کلاس درس، جای گرفته و به ایراد سخنرانی اقدام کنند و یا کلماتی را بر روی تخته درج نمایند. این ابزارهای نوین این امکان را برای معلمان فراهم می‌کنند تا با کمک نوشته در کنار صوت، تصویر، گرافیک و دیگر امکانات آموزشی، محیطی بسیار جذاب و سرگرم کننده برای دانش آموزان خود تدارک ببینند و با ایجاد یک محیط آموزشی مناسب، احتمال فهم و درک دروس مد نظر خود را افزایش دهند. در این صورت در طول تدریس، کمتر خسته خواهند شد و به بیشترین بازدهی دست پیدا خواهند کرد.
سهولت یادداشت برداری متون آموزشی برای معلمان
به کارگیری یک ویدئو پروژکتور کلاسی به معلمان کمک می‌کند تا به راحتی به یادداشت برداری‌های آموزشی خود اقدام نموده و آنها را به شکل دسته بندی شده و منظم در اختیار دانش آموزان قرار دهند. در حال حاضر بسیاری از معلمان با کمک پاورپوینت سعی در ارائه متون آموزشی به شکلی جذاب‌تر برای دانش آموزان دارند تا بهتر بتوانند توجه آنها را به متون مد نظر خود جلب کنند. این افراد با استفاده از ویدئو پروژکتور کلاسی راه دور و درازی در پیش نخواهند داشت. چراکه می‌توانند با استفاده از این روش و ابزار نوین آموزشی، تمامی اشکالات دانش آموزان در طول فرایند تدریس را بر طرف ساخته و به آموخته‌های آنها شکل منظمی ارائه دهند.
در صورتی که معلمان با کمک پاورپوینت و استفاده از ویدئو پروژکتور آموزشی، متون درسی را در اختیار دانش آموزان خود قرار دهند نیازی به نوشتن یادداشت‌های مد نظر بر روی کاغذ و سپس بازنویسی آنها بر روی وایت برد و یا تخته سیاه نخواهند داشت. پس مدت زمان بسیار کمتری را نیز به این کار اختصاص خواهند داد.
در واقع و همان‌طور که می‌دانید معلمان برای تفهیم متون آموزشی به ویژه در برخی از دروس مجبورند این متون را بر روی تخته سیاه نوشته و سپس تمامی این مطالب را پاک کنند. پس از آن نوشته‌های جدید خود را بر روی تابلو به نگاهش درآورند. این فرآیند زمان بسیار زیادی را از دانش آموزان و معلمان تلف خواهد کرد. به جای این کار معلمان می‌توانند از ویدئو پروژکتور کلاسی استفاده کرده و پیش از آغاز تدریس نوشته‌ها و متون مورد نظر خود را به شکل یک مجموعه اسلاید و پاورپوینت درآورند و به جای نگارش متون بر روی تخته و پاک کردن آنها و سپس بازنویسی دوباره بر روی تابلو، تنها به اسلاید بعدی بروند. در این صورت و تنها با یک کلیک ساده و جابجا شدن در میان صفحات و اسلایدها به متون مورد نظر خود دسترسی خواهند داشت و می‌توانند به راحتی به آموزش و توضیح آنها بپردازند.
ارائه‌های مناسب‌تر دانش‌آموزان و دانشجویان
با توجه به مطالبی که تا کنون گفته شد متوجه شده‌اید که مزایای استفاده از پروژکتور تنها به معلمان و اساتید اختصاص پیدا نکرده و نقش پروژکتور در آموزش بی بدیل و بی نظیر است و لذا دانش‌آموزان و دانشجویان نیز می‌توانند از امکانات فوق‌العاده این سیستم‌ها بهره‌مند شوند. برای نمونه دانشجویان این امکان را دارند که با استفاده از ویدئو پروژکتور کلاسی و با کمک پاورپوینت، ارائه‌های بسیار مناسب‌تری در کلاس درس به نمایش درآورند و یا کنفرانس‌های کلاسی خود را در مدت زمانی کوتاه‌تر به سرانجام برسانند. همچنین می‌توانند فعالیت‌های علمی خود را به بهترین شکل ممکن در کلاس درس ارائه دهند.
افزایش تمرکز و توجه دانش‌آموزان
یکی از چالش‌های مهم در کلاس‌های درس، حفظ تمرکز و توجه دانش‌آموزان است. ویدئو پروژکتورها با نمایش محتوای بصری جذاب، به معلمان کمک می‌کنند تا توجه دانش‌آموزان را بیشتر به خود جلب کنند. تصاویر و ویدئوهای باکیفیت بالا می‌توانند دانش‌آموزان را بیشتر درگیر کنند و به‌این‌ترتیب یادگیری به‌صورت عمیق‌تر و مؤثرتری صورت گیرد.
افزایش بهره‌وری آموزشی
استفاده از ویدئو پروژکتور در کلاس‌ها نه‌تنها آموزش را ساده‌تر می‌کند، بلکه باعث افزایش بهره‌وری می‌شود. در کلاس‌های سنتی، معلمان معمولاً برای رسم نمودارها، نوشتن متن‌ها، یا توضیح مفاهیم پیچیده زمان زیادی صرف می‌کنند، اما با استفاده از پروژکتور، این فرآیندها به‌سرعت و به‌صورت دیجیتال انجام می‌شود. این امر به معلمان اجازه می‌دهد تا زمان بیشتری را صرف توضیحات عمیق‌تر و پاسخگویی به سؤالات دانش‌آموزان کنند.
ایجاد فضای آموزشی تعاملی و پویا
با استفاده از ویدئو پروژکتورها، امکان ایجاد یک فضای آموزشی تعاملی و پویا وجود دارد. برخی از ویدئو پروژکتورها دارای قابلیت‌های تعاملی هستند که به دانش‌آموزان و معلمان اجازه می‌دهد از طریق قلم‌های دیجیتال یا صفحه‌های لمسی با محتوا ارتباط برقرار کنند. این ویژگی، به‌ویژه در کلاس‌های ابتدایی و متوسطه، به‌طور چشمگیری به تعامل و درگیر کردن دانش‌آموزان کمک می‌کند.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
در مقایسه با برخی از ابزارهای آموزشی دیگر، ویدئو پروژکتورها می‌توانند از نظر هزینه نیز مقرون‌به‌صرفه باشند. یک ویدئو پروژکتور می‌تواند جایگزین تخته‌های سنتی و کتاب‌های فیزیکی شود و هزینه‌های چاپ و توزیع کتاب‌ها را کاهش دهد. همچنین، این دستگاه‌ها نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری نسبت به بسیاری از تجهیزات دیگر دارند.
استفاده بهینه از فضا
ویدئو پروژکتورها به‌ویژه در کلاس‌های با فضای کوچک مفید هستند. این دستگاه‌ها نیاز به فضای زیادی ندارند و می‌توانند بر روی دیوار یا سقف نصب شوند. به این ترتیب، فضای بیشتری برای دانش‌آموزان و سایر تجهیزات کلاس باقی می‌ماند.
قابلیت نمایش مطالب برای گروه‌های بزرگ‌تر
یکی دیگر از مزایای بزرگ ویدئو پروژکتورها، امکان نمایش مطالب برای گروه‌های بزرگ است. در کلاس‌هایی با تعداد بالای دانش‌آموزان، استفاده از وایت‌بردهای معمولی یا نمایشگرهای کوچک کارایی کمتری دارد، اما با استفاده از پروژکتور، مطالب به‌صورت بزرگ و واضح برای همه دانش‌آموزان قابل مشاهده است.
تسهیل تدریس از راه دور
در سال‌های اخیر، آموزش از راه دور به یکی از راهکارهای اصلی در آموزش تبدیل شده است. ویدئو پروژکتورها به معلمان اجازه می‌دهند که حتی در شرایط آموزش آنلاین یا ترکیبی، محتوای آموزشی را به‌صورت همزمان برای دانش‌آموزان حاضر در کلاس و دانش‌آموزانی که از راه دور به کلاس متصل هستند، به نمایش بگذارند. این قابلیت به بهبود کیفیت آموزش و افزایش دسترسی به منابع آموزشی کمک می‌کند.
تقویت انگیزه یادگیری
یادگیری از طریق ویدئو پروژکتورها با استفاده از تصاویر و ویدئوهای جذاب می‌تواند انگیزه یادگیری را در دانش‌آموزان تقویت کند. بسیاری از دانش‌آموزان با محتوای بصری بهتر ارتباط برقرار می‌کنند و مطالب را به‌طور عمیق‌تر درک می‌کنند. استفاده از محتوای چندرسانه‌ای در تدریس به دانش‌آموزان کمک می‌کند که با موضوعات آموزشی بیشتر درگیر شوند و انگیزه بیشتری برای یادگیری داشته باشند.
افزایش خلاقیت و نوآوری در آموزش
استفاده از ویدئو پروژکتورها به معلمان امکان می‌دهد تا به‌طور خلاقانه‌تری درس‌ها را ارائه دهند. آنها می‌توانند از منابع چندرسانه‌ای مانند ویدئوها، تصاویر سه‌بعدی، و انیمیشن‌ها استفاده کنند تا مطالب را جذاب‌تر و مؤثرتر تدریس کنند. این نوع آموزش، دانش‌آموزان را نیز ترغیب می‌کند تا در پروژه‌ها و فعالیت‌های خلاقانه شرکت کنند و از فناوری برای گسترش دانش خود استفاده کنند.
سازگاری با منابع آموزشی مختلف
یکی از مهمترین ویژگی‌های ویدئو پروژکتورهای مدرن، سازگاری آنها با منابع آموزشی مختلف است. این دستگاه‌ها می‌توانند به‌راحتی با کامپیوترها، تبلت‌ها، و سایر وسایل دیجیتال متصل شوند و محتوای آنها را به‌طور همزمان نمایش دهند. این ویژگی به معلمان اجازه می‌دهد تا از منابع متنوعی در تدریس خود استفاده کنند و تجربه یادگیری بهتری برای دانش‌آموزان فراهم کنند.
تسهیل یادداشت‌برداری برای دانش‌آموزان
یکی از مزایای قابل توجه استفاده از ویدئو پروژکتورهای کلاسی، تسهیل یادداشت‌برداری برای دانش‌آموزان است. هنگامی که معلمان از این دستگاه برای نمایش مطالب درسی استفاده می‌کنند، دانش‌آموزان به‌جای تمرکز بر کپی کردن همه جزئیات از روی تخته، می‌توانند بر روی درک بهتر مفاهیم تمرکز کنند. با نمایش مطالب به‌صورت بزرگ و واضح بر روی پرده، دانش‌آموزان می‌توانند نکات اصلی را به سرعت و دقت یادداشت کنند. همچنین، استفاده از ابزارهای چندرسانه‌ای مانند تصاویر و نمودارها، به افزایش سرعت و کارایی یادداشت‌برداری کمک می‌کند و فرآیند یادگیری را ساده‌تر و موثرتر می‌سازد.
ویژگی هایی که در انتخاب ویدئو پروژکتور درسی باید در نظر گرفت
در انتخاب یک ویدئو پروژکتور برای استفاده در محیط‌های آموزشی، باید به چندین ویژگی مهم توجه کرد تا دستگاه انتخابی نیازهای کلاس درس را به بهترین شکل پوشش دهد. در ادامه به مهمترین ویژگی‌هایی که باید در نظر گرفته شوند، اشاره می‌کنیم:
رزولوشن تصویر
کیفیت تصویر یکی از مهمترین معیارها در انتخاب ویدئو پروژکتور است. برای کلاس‌های درس معمولی، رزولوشن XGA (1024x768) یا WXGA (1280x800) مناسب است. با این حال، برای کلاس‌هایی که به تصاویر با جزئیات بالا نیاز دارند، می‌توان به سراغ پروژکتورهایی با رزولوشن Full HD (1920x1080) رفت.
شدت روشنایی (لومن)
روشنایی ویدئو پروژکتور باید به اندازه‌ای باشد که در محیط‌های روشن کلاس هم تصاویر به‌خوبی دیده شوند. برای کلاس‌های با نور طبیعی، ویدئو پروژکتوری با روشنایی حداقل 3000 تا 4000 انسی لومن توصیه می‌شود تا تصویر واضح و قابل مشاهده باشد.
کنتراست
کنتراست به نسبت بین تیره‌ترین و روشن‌ترین نقاط تصویر اشاره دارد. کنتراست بالا، تصاویر واضح‌تر و با جزئیات بیشتری ارائه می‌دهد. برای کلاس‌های درس، نسبت کنتراست 2000:1 یا بیشتر می‌تواند تجربه بصری بهتری فراهم کند.
عمر لامپ
عمر لامپ یکی از فاکتورهای مهم در ویدئو پروژکتورهاست، زیرا تعویض لامپ هزینه‌بر است. ویدئو پروژکتورهایی با عمر لامپ 5000 تا 10,000 ساعت می‌توانند انتخاب مناسبی برای کلاس‌های درس باشند، چراکه نیازی به تعویض زودهنگام لامپ نخواهند داشت.
قابلیت اتصال
ویدئو پروژکتورهای آموزشی باید به دستگاه‌های مختلفی مانند لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها، و تلفن‌های هوشمند متصل شوند. بنابراین، وجود پورت‌های HDMI، VGA، USB و همچنین پشتیبانی از اتصال بی‌سیم از ویژگی‌های حیاتی است تا به‌راحتی بتوان انواع محتوا را نمایش داد.
نسبت پرتاب (Throw Ratio)
نسبت پرتاب به فاصله بین پروژکتور و صفحه نمایش در مقایسه با اندازه تصویر اشاره دارد. برای کلاس‌های کوچک، پروژکتورهای Short Throw یا Ultra Short Throw که قادرند در فاصله کم تصاویر بزرگی تولید کنند، انتخاب بهتری هستند.
قابلیت تصحیح کیستون (Keystone Correction)
قابلیت تصحیح کیستون به شما این امکان را می‌دهد که تصویر را حتی اگر پروژکتور به‌طور کامل در مقابل صفحه نباشد، صاف و بدون اعوجاج کنید. این ویژگی مخصوصاً زمانی که فضا برای قرار دادن پروژکتور محدود است، بسیار مفید خواهد بود.
صدای ویدئو پروژکتور
میزان صدای تولید شده توسط فن پروژکتور نیز باید در نظر گرفته شود. پروژکتورهای کم‌صدا (حدود 25 دسی‌بل یا کمتر) برای کلاس‌های درس بهتر هستند تا صدای دستگاه باعث حواس‌پرتی دانش‌آموزان نشود.
قابلیت‌های تعاملی
برخی ویدئو پروژکتورها دارای ویژگی‌های تعاملی مانند قابلیت لمسی یا امکان استفاده از قلم‌های دیجیتال هستند که به دانش‌آموزان و معلمان اجازه می‌دهند تا به‌طور مستقیم با مطالب روی صفحه تعامل داشته باشند. این قابلیت می‌تواند تجربه یادگیری را جذاب‌تر و پویا‌تر کند.
سهولت استفاده و نصب
پروژکتوری که انتخاب می‌کنید باید به‌راحتی نصب و راه‌اندازی شود. پروژکتورهای قابل‌حمل با نصب آسان و قابلیت‌های تنظیم خودکار تصویر به معلمان کمک می‌کنند تا بدون دردسر سریعاً آن را برای کلاس آماده کنند.
بودجه و هزینه‌های نگهداری
یکی از موارد مهم در انتخاب پروژکتور، بودجه موجود و همچنین هزینه‌های نگهداری و تعمیرات است. پروژکتورهایی با عمر لامپ طولانی‌تر و مصرف انرژی کمتر از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر هستند. همچنین، هزینه‌های جانبی مانند تعویض فیلترها و سرویس‌های دوره‌ای را باید در نظر گرفت.
ویدئو پروژکتور تعاملی چیست؟
ویدئو پروژکتور تعاملی (Interactive Projector) دستگاهی است که فراتر از نمایش تصاویر معمولی عمل می‌کند و امکان تعامل مستقیم با محتوای نمایش داده شده را برای کاربران فراهم می‌کند. این نوع پروژکتورها معمولاً به همراه ابزارهایی مانند قلم‌های دیجیتال یا دست‌های لمسی عرضه می‌شوند که به معلمان و دانش‌آموزان اجازه می‌دهند مستقیماً روی تصاویر، نوشته‌ها، یا نمودارها بر روی صفحه نمایش تعامل داشته باشند. ویژگی‌های اصلی ویدئو پروژکتور تعاملی عبارت‌اند از:
ویژگی‌های ویدئو پروژکتور تعاملی:
تعامل مستقیم با محتوای نمایش داده شده: کاربران می‌توانند با استفاده از قلم‌های مخصوص یا حتی انگشت خود به عنوان نشانگر، روی تصاویر و ویدئوهای نمایش داده شده یادداشت‌نویسی کنند، رسم نمودار انجام دهند یا بخش‌های خاصی از محتوا را هایلایت کنند.
قابلیت تشخیص چندین لمس همزمان: بسیاری از پروژکتورهای تعاملی از قابلیت چند لمسی پشتیبانی می‌کنند. این ویژگی امکان کار همزمان چند نفر روی یک صفحه را فراهم می‌کند، که می‌تواند در همکاری گروهی دانش‌آموزان مفید باشد.
قابلیت‌های آموزشی پیشرفته: پروژکتورهای تعاملی معمولاً با نرم‌افزارهای آموزشی همراه هستند که به معلمان اجازه می‌دهند تا محتوای تعاملی ویژه‌ای را برای دانش‌آموزان آماده کنند. این نرم‌افزارها ابزارهایی مانند تخته سفید دیجیتال و قابلیت ضبط ویدئوهای آموزشی را ارائه می‌دهند.
کاربری در کلاس‌های درس و جلسات: این پروژکتورها به‌ویژه در محیط‌های آموزشی بسیار مفید هستند، زیرا باعث افزایش تعامل و مشارکت دانش‌آموزان در یادگیری می‌شوند. همچنین در جلسات کاری و کنفرانس‌ها برای ارائه‌های تعاملی و بحث‌های گروهی به‌کار می‌روند.
نصب آسان و مقرون به‌صرفه بودن: برخلاف تخته‌های هوشمند که به تجهیزات گران‌تری نیاز دارند، پروژکتورهای تعاملی معمولاً قابل نصب روی دیوار یا سقف هستند و می‌توانند با هر سطحی مانند دیوار یا تخته‌های سفید عادی کار کنند. این ویژگی باعث می‌شود استفاده از آنها نسبت به تخته‌های هوشمند ارزان‌تر و عملی‌تر باشد.
کاهش نیاز به ابزارهای فیزیکی اضافی: با ویدئو پروژکتور تعاملی، نیازی به تخته‌های سنتی یا ابزارهای نوشتاری فیزیکی نیست. همه چیز به صورت دیجیتال قابل مدیریت است که به‌خصوص در دوران دیجیتال امروز بسیار مفید است.
کاربردها:
آموزش: در مدارس و دانشگاه‌ها برای تدریس تعاملی و جذاب‌تر شدن یادگیری.
جلسات کاری: برای ارائه‌های تعاملی و امکان ویرایش و حاشیه‌نویسی در طول جلسه.
کارگاه‌های آموزشی: برای نمایش و کار مستقیم روی مطالب ارائه شده.
در کل، ویدئو پروژکتورهای تعاملی به دلیل قابلیت‌های گسترده و افزایش کیفیت تعامل در کلاس‌های درس و جلسات کاری، محبوبیت زیادی دارند و به ابزاری قدرتمند برای یادگیری و کار گروهی تبدیل شده‌اند
نتیجه‌گیری
ویدئو پروژکتورهای کلاسی یکی از ابزارهای کارآمد و ضروری در محیط‌های آموزشی امروزی هستند که به بهبود فرآیند یادگیری و تدریس کمک می‌کنند. این دستگاه‌ها با فراهم کردن امکانات متنوع و نمایش محتوای آموزشی به‌صورت بصری و چندرسانه‌ای، تعامل، تمرکز، و بهره‌وری دانش‌آموزان را افزایش می‌دهند. با توجه به این مزایا، استفاده از ویدئو پروژکتورها در کلاس‌های درس به یکی از ابزارهای اصلی تدریس در مدارس و دانشگاه‌ها تبدیل شده است و نقش مهمی در بهبود کیفیت آموزش ایفا می‌کند.