وقتی در مورد روشنایی ویدئو پروژکتورها صحبت می‌کنیم، اصطلاحاتی مانند "لومن" و "انسی لومن" به چشم می‌خورند. این دو معیار هر دو برای سنجش میزان نور ساطع شده از ویدئو پروژکتور به کار می‌روند، اما در عمل تفاوت‌هایی دارند که باید در هنگام خرید به آن توجه کرد.
لومن چیست؟
"لومن" یک واحد استاندارد برای اندازه‌گیری میزان روشنایی کلی نوری است که یک منبع نور تولید می‌کند. این واحد به طور کلی برای هر نوع منبع نور مانند لامپ‌ها، چراغ‌ها و حتی ویدئو پروژکتورها به کار می‌رود. به بیان ساده، هر چقدر عدد لومن بیشتر باشد، منبع نور روشن‌تر خواهد بود. با این حال، لومن به تنهایی همیشه تصویر کاملی از عملکرد روشنایی یک ویدئو پروژکتور ارائه نمی‌دهد، زیرا عوامل مختلفی مانند کیفیت رنگ‌ها، اشباع نور و چگونگی نمایش تصاویر بر روی سطح مورد نظر، بر درک روشنایی تأثیر می‌گذارد.
انسی لومن چیست؟
"انسی لومن" یک استاندارد اندازه‌گیری است که توسط مؤسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI) تعریف شده است. این روش شامل اندازه‌گیری روشنایی در چند نقطه مختلف از تصویر ویدئو پروژکتور و سپس میانگین‌گیری از آنهاست. انسی لومن معیار دقیق‌تری نسبت به لومن است، زیرا شرایط واقعی استفاده از ویدئو پروژکتور و کیفیت توزیع نور در سطح تصویر را در نظر می‌گیرد. به همین دلیل، انسی لومن به عنوان معیار استاندارد در صنعت ویدئو پروژکتورها پذیرفته شده و معتبرتر از لومن درک می‌شود.
تفاوت در درک روشنایی
یکی از نکات جالب توجه این است که روشنایی اندازه‌گیری شده (چه به صورت لومن و چه به صورت انسی لومن) همیشه با روشنایی درک شده توسط چشم انسان یکسان نیست. چشم انسان به برخی رنگ‌ها و طول موج‌های نور بیشتر حساس است. به عنوان مثال، نورهای با اشباع رنگ بالا (مثل قرمزهای پررنگ یا سبزهای درخشان) ممکن است برای چشم ما روشن‌تر به نظر برسند، حتی اگر میزان روشنایی اندازه‌گیری شده‌ی آنها مشابه نورهای با اشباع کمتر باشد. این پدیده به نام "اثر هلمهولتز-کولراش" شناخته می‌شود و نشان می‌دهد که ویدئو پروژکتورهایی با منابع نوری LED یا RGB اغلب روشن‌تر از آنچه به نظر می‌آیند، دیده می‌شوند.
زیر اثر Helmholtz-Kohlrausch را بیشتر توضیح می‌دهد. بیشتر ناظران تصور می‌کنند که لکه‌های رنگی در سمت چپ روشن‌تر از لکه‌های مقیاس خاکستری در مرکز هستند؛ در حقیقت، آنها دارای همان روشنایی ANSI Lumens اندازه‌گیری شده هستند. علاوه بر این، در حالی که لکه‌های رنگی در سمت راست ممکن است همان روشنایی لکه‌های خاکستری مرکز را داشته باشند؛ با این حال، روشنایی ANSI Lumens لکه‌های رنگی در سمت راست بسیار کمتر از لکه‌های خاکستری مرکز است.
ویدئو پروژکتور LED با 900 ANSI Lumens از 1000 ANSI به 900 ANSI کاهش یافت تا روشنایی تقریبی پروژکتور مبتنی بر لامپ با 2200 ANSI Lumens را مطابقت دهد در حالی که میانگین نسبت روشنایی درک شده 2.4x را حفظ کند.
علاوه بر روشنایی درک شده بالاتر، پروژکتورهای با منابع نوری LED معمولاً دارای بازده نوری بالاتری نیز هستند، به این معنی که انرژی کمتری تلف می‌شود، کارآمدتر از نظر انرژی هستند، خروجی نوری درک شده بیشتری دارند، طیف رنگی وسیع‌تری دارند، و کیفیت تصویر خیره‌کننده‌ای را ارائه می‌دهند که همه این‌ها پروژکتورهای LED ViewSonic جدید را به یک راه‌حل جذاب تبدیل می‌کنند.
مقایسه ویدئو پروژکتورهای مبتنی بر لامپ و LED
ویدئو پروژکتورهای قدیمی‌تر معمولاً از لامپ‌های معمولی برای تولید نور استفاده می‌کردند و روشنایی آنها به صورت انسی لومن اندازه‌گیری می‌شد. اما با ظهور ویدئو پروژکتورهای LED و لیزری، تفاوت بین روشنایی اندازه‌گیری شده و روشنایی درک شده بیشتر نمایان شد. ویدئو پروژکتورهای LED، با وجود اینکه ممکن است انسی لومن پایین‌تری نسبت به ویدئو پروژکتورهای مبتنی بر لامپ داشته باشند، اغلب به دلیل اشباع بالای رنگ‌ها، روشنایی بیشتری به نظر می‌رسند.
چرا دانستن این تفاوت‌ها مهم است؟
هنگام خرید ویدئو پروژکتور، دانستن تفاوت بین لومن و انسی لومن می‌تواند به شما کمک کند تا بهتر تصمیم‌گیری کنید. اگرچه لومن اطلاعات کلی در مورد میزان نور یک ویدئو پروژکتور به شما می‌دهد، انسی لومن معیار دقیق‌تری برای سنجش روشنایی تصویر در شرایط واقعی است. همچنین، درک اینکه چشم انسان چگونه به رنگ‌های مختلف واکنش نشان می‌دهد، به شما کمک می‌کند ویدئو پروژکتوری را انتخاب کنید که بهترین عملکرد را در محیط مورد نظر شما داشته باشد.
معمولاً لومن‌هایی که در مشخصات ویدئو پروژکتورهای لامپی نوشته می‌شوند، به انسی لومن اشاره دارند. انسی لومن (ANSI Lumens) یک استاندارد دقیق‌تر و رایج در صنعت ویدئو پروژکتورها است که میزان روشنایی ویدئو پروژکتور را بر اساس اندازه‌گیری‌های مختلف از چندین نقطه تصویر مشخص می‌کند. این روش به دلیل اینکه روشنایی واقعی ویدئو پروژکتور را در شرایط عملیاتی نمایش می‌دهد، بیشتر استفاده می‌شود.
بنابراین، وقتی در مشخصات ویدئو پروژکتورهای لامپی عددی برای "لومن" ذکر می‌شود، در بیشتر موارد منظور همان انسی لومن است که معیار دقیق‌تری برای سنجش روشنایی نسبت به لومن معمولی است.
لومنی که برای ویدئو پروژکتورهای LED ذکر می‌شود، معمولاً به "لومن" یا "لومن LED" اشاره دارد، اما این عدد همیشه مستقیماً با انسی لومن قابل مقایسه نیست. به دلیل تفاوت در تکنولوژی‌های نوری (مانند لامپ‌های معمولی در مقابل LED)، روشنایی درک‌شده در پروژکتورهای LED ممکن است بیشتر از عدد لومن واقعی باشد که در مشخصات ذکر شده است.
ویدئو پروژکتورهای LED اغلب به دلیل اثر هلمهولتز-کولراش (Helmholtz-Kohlrausch) که باعث می‌شود رنگ‌های اشباع شده روشن‌تر به نظر برسند، روشنایی درک‌شده بیشتری نسبت به عدد واقعی لومن دارند. این موضوع باعث می‌شود حتی اگر لومن LED پایین‌تر از انسی لومن یک ویدئو پروژکتور لامپی باشد، روشنایی درک‌شده توسط چشم انسان ممکن است معادل یا حتی بیشتر به نظر برسد.
به همین دلیل برخی تولیدکنندگان، برای ویدئو پروژکتورهای LED، علاوه بر لومن، عددی مانند "لومن معادل" یا "LED لومن" را هم اعلام می‌کنند تا به روشنایی درک‌شده اشاره کنند. اما برای مقایسه دقیق‌تر، بهتر است همیشه به انسی لومن‌ها نگاه کنید.